Obraz Matki Boskiej Zwycięskiej z Lwowa – obecnie w kościele św. Mikołaja w Gdańsku

 Według tradycji ikona Matki Bożej Przewodniczki została namalowana przez św. Łukasza Ewangelistę. W średniowieczu znalazła się w posiadaniu dworu książąt Rurykowiczów w Kijowie. Ci otaczali ją szczególnym kultem. Mieli w zwyczaju zabierać cudowny wizerunek na wojny z niewiernymi – dzięki wstawiennictwu Maryi zawsze wracali z nich jako zwycięzcy. Stąd też tradycyjna nazwa obrazu – Matka Boża Zwycięska. Dominikanom obraz miał podarować – wraz z zamkiem, który stał się siedzią zakonników we Lwowie – książę halicki Lew. Tyle legenda.

W rzeczywistości obraz powstał w okolicy Lwowa pod koniec XIV w. na zamówienie tamtejszych Dominikanów. Jego autorem jest anonimowy ikonopista przynależący do tradycji malarstwa serbskomacedońskiego. Prawdopodobnie jest to najstarszy w Polsce wizerunek maryjny pochodzenia bizantyjskiego.

Matka Boża ujęta jest frontalnie, na ręku trzyma dzieciątko Jezus, zaś drugą ręką wskazuje na Nie. Okrywa Ją ciemnoniebieska szata, ozdobiona gwiazdami i złotą lamówką. Natomiast Chrystus ubrany jest w szatę jasnoczerwoną. Unosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, zaś w lewej trzyma zwój Pisma Świętego.

Ikona była przechowywana we wzniesionym przez Braci Kaznodziejów kościele Bożego Ciała – najpierw w kaplicy św. Michała, a potem św. Marii Magdaleny. W 1604 r. przeniesiono go do odnowionej kaplicy Najświętszej Marii Panny. 

Nazwa Matka Boża Zwycięska wiąże się z tym, że książęta ruscy, w czasach gdy obraz znajdował się we Lwowie, zabierali go na wyprawy wojenne przeciwko Turkom. Natomiast Różańcowa pochodzi stąd, że gdziekolwiek znaleźli się dominikanie tam odmawiano różaniec. Ze względu na liczne łaski uznano ją opiekunką rycerzy, nowożeńców i dzieci.

1 lipca 1751 obraz został ukoronowany koronami papieskimi przez arcybiskupa Mikołaja Gerarda Wyżyckiego a w uroczystościach koronacyjnych wzięli udział arcybiskupi trzech obrządków: łacińskiego, unickiego i ormiańskiego oraz tłumy wiernych.

Od początku był otaczany czcią, o czym świadczą zachowane do naszych czasów liczne ślady po gwoździkach służących do zawieszania wot. Część z nich została zrabowana przez Szwedów w XVII w., a pozostałe Dominikanie przekazali w 1920 r. na rzecz Skarbu Państwa.

Dochodzenie przeprowadzone w pierwszej połowie XVIII w. wykazało wiele cudów i łask związanych z kultem lwowskiego wizerunku. Na jego podstawie król August III wystąpił do papieża Benedykta XIV z prośbą o dokonanie koronacji obrazu. Odbyła się ona 1 lipca 1751 r.

Do II wojny światowej obraz Matki Bożej Zwycięskiej wisiał w głównym ołtarzu dominikańskiego kościoła Bożego Ciała.

Po zakończeniu wojny Dominikanie zostali zmuszeni do opuszczenia swej siedziby we Lwowie. Cudowny obraz Matki Boskiej Zwycięskiej po wojnie znalazł się w Gdańsku, w tamtejszym kościele dominikańskim umieszczony w dawnym ołtarzu Bractwa Różańcowego, gdzie znajduje się do dziś; w 1994 w ołtarzu głównym lwowskiego kościoła umieszczono jego kopię.

W latach 90. XX wieku kościół przekazano ukraińskiej cerkwi greckokatolickiej, natomiast w części zabudowań klasztornych nadal funkcjonuje muzeum (Muzeum Historii Religii).

http://www.gdansk.dominikanie.pl/ikona_mb_zwycieskiej.html

Przeczytaj także: 

Matka Boża Zwycięska.doc

OBRAZY MATKI BOŻEJ PRZYWIEZIONE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ Z KRESÓW WSCHODNICH