Władysław Syrokomla

Popularny poeta doby romantyzmu polskiego, pisał gawędy, wiele uwagi poświęcał w nich tematyce chłopskiej. Jego prawdziwe nazwisko to Kondratowicz. Przyszły poeta wstąpił do szkoły dominikanów, w kształceniu przeszkodził mu brak pieniędzy. Pracował jako kancelista w zarządzie dóbr poradziwiłłowskich w Nieświeżu. W 1844 roku poślubił Paulinę Mitraszewską i przeprowadził się do wsi Załucze. Kilka lat później przeżył tragedię, w ciągu jednego tygodnia zmarło mu troje dzieci. Ocalał tylko czteroletni syn Władysław. Pod wpływem żałoby i rozpaczy porzucił Syrokomla wraz z żoną dzierżawione Załucze i przeniósł się do Wilna. Poeta mieszkał przez kilka miesięcy w domu Millera, przy ulicy Niemieckiej. Następnie w domu Downara. W Wilnie nawiązał kontakty ze znakomitymi ludźmi miasta, a ówcześnie nimi byli: Antoni Edward Odyniec, Stanisław Moniuszko, Mikołaj Malinowski, Eustachy Tyszkiewicz i inni. Kondratowicz brał udział w manifestacjach patriotycznych, za co został aresztowany przez władze rosyjskie.

Ze względu na pogarszający się stan zdrowia pozwolono mu zamieszkać na Borejkowszczyźnie (kwiecień 1853 rok).  Tu spędził Syrokomla (z przerwami) dziewięć ostatnich lat swojego życia. Przez całe życie prześladowała Syrokomlę bieda w sensie materialnym. Chleba i soli starczyło dla wszystkich, chociaż często niczego więcej nie było. Poeta popadł w alkoholizm i zmarł 18 września 1862 roku. Został pochowany na wileńskim cmentarzu Rossa.  Syrokomlę, a właściwie Ludwika Kondratowicza, bo takie było jego prawdziwe nazwisko, śmiało można nazwać poetą serca. Poeta niejednokrotnie oddawał cześć Najświętszej Maryi Pannie Ostrobramskiej.  Zasłynął także jako „lirnik wioskowy” opiewający uroki sielskiego życia.

Pomnik Władysława Syrokomli (1823 – 1862) na Rossie.

Twórczość Władysława Syrokomli przeniknęła do serc Litwinów, i przełożona na język litewski, stała się cząstką tej literatury, frapującą ogół, mającą przemożny wpływ na wielu poetów litewskich. Obecnie jest patronem jednej z polskich szkół Wilna.

Przeczytaj także:

Hymn do Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej – Władysław Syrokomla