Co oznacza E na produkcie?

Nieliczni, którzy czytają etykiety, mimo wszystko nie wiedzą, jaki to składnik kryje się pod oznaczeniem E 300 czy E 400. Prawo Unii Europejskiej wyraźnie nakazuje, aby składniki zawarte w danym artykule spożywczym były oznaczone odpowiednio literką E oraz trzycyfrową liczbą (pierwsza cyfra oznacza przynależność do danej grupy substancji, dwie kolejne oznaczają jej pochodzenie). Warto dodać, że pod tajemniczym oznaczeniem może kryć się substancja zupełnie naturalna, nieszkodliwa dla naszego zdrowia.

Obecność literki „E” na etykiecie mówi nam, że w składzie danego produktu występują substancje dodatkowe. Natomiast przeznaczenie ich występowania w produkcie warunkują trzycyfrowe liczby, występujące właśnie po symbolu „E”. Z poszczególnego szeregu cyferek można odczytać, czy substancje dodane do produktu są: barwnikami (E 100-199),substancjami konserwującymi (E 200-299), przeciwutleniaczami i synergentami (E 300-399), stabilizatorami, emulgatorami i substancjami zagęszczającymi (E 400-499),spulchniaczami (E 500-599), czy wzmacniaczami smaku i zapachu (E 600-699).

Pierwszą grupą związków są barwniki. Używane są dosyć często. Kolor danego produktu podkreśla jego apetyczność. Chętniej sięgniemy po różowiutką szyneczkę, niż po jakąś zupełnie bladą. Oprócz wędlin, barwniki dodaje się do masy słodyczy dostępnych na rynku, ale także i do napojów oraz nabiału. Drugą grupą są środki konserwujące. Jak łatwo się domyśleć, stosowane są one po to, aby dany produkt spożywczy charakteryzował się długim terminem ważności. Dzięki tej grupie środków, minimalizowany jest szkodliwy wpływ pleśni oraz bakterii na dany produkt. Stosując środki konserwujące możemy przedłużyć termin ważności danego produktu nawet o kilka miesięcy. Grupa soli i kwasów ma za zadanie głównie przeciwdziałać procesom utleniania (grupę tą można nazwać przeciwutleniaczami). Używając niektórych soli, bądź kwasów ograniczyć można wpływ tlenu na żywność dzięki czemu zachowuje ona dłużej smak oraz zapach. Niektóre sole i kwasy mogą pełnić również rolę emulgatora. Równie popularną grupą są środki zagęszczające. Zwykle są to jakieś pochodne białek albo cukrów o zdolnościach żelujących. Te środki często stosowane są przy produkcji żywności niskokalorycznej. Do grupy dodatków różnych, zaczynających się od oznaczenia E 500 znajdują się przeróżne substancje, np. krzemian sodu (substancja przeciwzbrylająca) czy też wodorotlenek wapnia (substancja wiążąca; tekstrurotwórcza). Grupa środków wzmacniających smak i zapach jest wyjątkowo ważną grupą w żywności. Działając na te zmysły zachęcamy potencjalnego konsumenta do nabycia danego produktu. Oczywiście, można wzmacniacz smak żywności o ledwo wyczuwalnym posmaku, ale można także zamaskować niepożądane posmaki. Ostatnią grupą są substancje słodzące i glazurujące. Głównie stosowane są one do produkcji gum czy też żywności o obniżonej kaloryczności.

E 1422 – skrobia modyfikowana jest pochodną skrobi kukurydzianej lub ziemniaczanej. Słowo „modyfikowana” nie oznacza w tym wypadku modyfikacji genetycznej, lecz dotyczy sposobu obróbki. Jest ona pochodzenia roślinnego, dzięki czemu może być spożywana zarówno przez wegetarian, jak i wegan.

Inne niegroźne „E” to np. E 100 – kurkumina, naturalny barwnik pozyskiwany z kurkumy, E 160 – karotenoidy z marchewki, a E 400 to nic innego jak kwas alginowy z alg.

Obawy i wątpliwości budzi E 621, czyli glutaminian sodu, który wzmacnia smak i zapach. Na jego niekorzyść wpływa to, że substancja ta upodabnia smak wielu produktów, ale pozbawia potrawę jej naturalnego aromatu. Powstaje z kwasu glutaminowego otrzymanego z hodowli bakterii. Zdaniem specjalisty w zakresie żywienia człowieka i dietetyki, dietetyka Sante, dr n. med. Anety Czerwonogrodzkiej-Senczyny zachowanie umiaru w spożywaniu produktów zawierających tę substancję nie spowoduje żadnych niepożądanych skutków.
– Aby podkreślić szkodliwość glutaminianu sodu, wszystkich straszy się syndromem chińskich restauracji, co może wywołać zbyt duże jego spożycie, ale w produktach spożywczych stosuje się go w dozwolonych, ściśle określonych ilościach. Jak każda substancja dodatkowa ma ustalone swoje dopuszczalne dzienne pobranie, to znaczy taką ilość, która pobierana przez człowieka codziennie przez całe życie nie powinna spowodować skutków ubocznych. Tak więc nie dajmy się zwariować. Chociaż nie ma się co oszukiwać, glutaminian sodu nie jest zdrowy.

Substancji chemicznych w jedzeniu powinny wystrzegać się przede wszystkim dzieci i kobiety w ciąży. Benzoesan sodu – E 211 może wywołać reakcje alergiczne oraz je nasilić, a sorbinian potasu – E 202 może silnie podrażniać i także wywołać reakcjealergiczne. Zazwyczaj substancje chemiczne dodawane do wędlin czy serów są dozwolone, co reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 18 września 2008 r. (Dz. U. 2008 nr 177, poz. 1094), mimo to jednak, jeżeli to możliwe, należy starać się ich unikać, zastępując je zdrowymi, naturalnymi produktami.

Substancje chemiczne niewskazane lub zabronione do spożycia:

• E 102 (występuje w napojach w proszku, esencjach owocowych, sztucznym miodzie),

• E 104 (dodatek do wyrobów cukierniczych),

• E 103, E 105, E 125, E 126, E 130, E 152,

• E 173 (istnieją podejrzenia, że jest jednym z czynników, które przyczyniają się do wystąpienia choroby Alzheimera),

• E 174 (odradza się częste spożywanie),

• E 110, E 122, E 123, E 151, E 180 (uwaga, alergicy).

  Inne przykłady „E” szkodliwych:

  E 621, czyli glutaminian sodu – występuje w chipsach, daniach typu „instant”, sosach, wywarach mięsno-warzywnych (kostki rosołowe); stosowany jako sztuczny wzmacniacz smaku (jego nadmiar wywołuje bóle głowy, pocenie się)

  E 951, czyli aspartam – słodzik używany jako substytut cukru (np. przez osoby odchudzające się, aspartam nie posiada bowiem wartości kalorycznej) występujący najczęściej w produktach typu „ light”

  E 211, czyli benzoesan sodu – występuje m.in. w dżemach, marmoladach, sosach, używany jako konserwant ograniczający rozwój drożdży i pleśni (nadmiar prowadzi do zakwaszenia organizmu i podrażnienia gardła)

  E 220, czyli dwutlenek siarki – występuje w sokach owocowych, winie czy różnego rodzaju koncentratach (powoduje zaburzenia pracy wątroby)

  E 420, czyli sorbitol – występuje w gumach do żucia, żelkach i wielu słodyczach, daje efekt „chłodzącej słodyczy” (jego nadmiar może wywołać biegunkę)

  E 320, czyli butylohydroksyanizol (BHA) – występuje m.in. w chipsach, a jego działanie jest bardzo szkodliwie dla małych dzieci (w dużym stopniu przyczynia się do nadmiernego przyrostu tkanki tłuszczowej)

  Centrali Konsumencka uznała za nieszkodliwe 142 substancje (stwierdzenie bezpieczeństwa danej substancji dzisiaj, wcale nie daje wcale gwarancji, że ta sama substancja będzie uznawana za bezpieczną jutro). Są to:

  • E 100 – kurkuma (kurkumina)
  • E 101 – ryboflawina (laktoflawina),znany również jako witamina B1.
  • E 101a – fosforan 5-ryboflawiny.
  • E 102 – fosforan ryboflawiny (związek ryboflawiny z kwasem fosforowym),
  • E 104 – żółcień chinolinowa
  • E 110 – żółcień pomarańczowa
  • E 120 – karmin
  • E 122 – azorubina
  • E 123 – amarant
  • E 124 – czerwień koszelinowa
  • E 127 – erytrozyna
  • E 131 – błękit patentowy V
  • E 132 – błękit brylantowy (FCF)
  • E 140 – chlorofil i chlorofilyna
  • E 150A – karmel
  • E 150 B – karmel siarczynowy
  • E 153 – węgiel drzewny
  • E 160A – karoten
  • E 160 C – kapsantyna
  • E-160 D – likopen
  • E 162 – betanina
  • E 163 – antocyjany
  • E 170 – węglan wapnia
  • E 171 – dwutlenek tytanu
  • E 172 – dwutlenek żelaza
  • E 200 – kwas sorbowy
  • E 202 – sorbinian sodu, sól sodowa kwasu sorbowego
  • E 203 – sól wapniowa kwasu sorbowego
  • E 260 – kwas octowy
  • E 261 – octan potasu
  • E 262 – octan sodu
  • E 270 – kwas mlekowy
  • E 290 – dwutlenek węgla
  • E 296 – kwas jabłkowy
  • E 297 – kwas fumarowy
  • E 300 – kwas l-askorbinowy, syntetyczna witamina C
  • E 301 – askorbinian sodu
  • E 302 – askorbinian wapnia
  • E 304 – palmitynian askorbylu
  • E 306 – mieszanina tokoferoli, naturalna witamina E
  • E 307 – alfa-tokoferol, syntetycznie produkowana witamina E
  • E 308 – gamma tokoferol, syntetyczna witamina E
  • E 309 – delta-tokoferol, syntetyczna witaamina E
  • E 311 – galusan oktylu
  • E 312 – galusan dodecylu
  • E 322 – letycyna
  • E 325 – mleczan sodu
  • E 326 – mleczan potasu i wapnia
  • E 330 – kwas cytrynowy
  • E 331 – cytrynian sodu
  • E 332 – cytrynian potasu
  • E 333 – cytrynian wapnia
  • E 334 – kwas winowy
  • E 335 – sole sodowe kwasu winowego
  • E 336 – sole potasowe kwasu winowego
  • E 337 – winian sodowo-potasowy
  • E 350 – jabłczan sodu
  • E 351 – jabłczan potasu
  • E 352 – jabłczan wapnia
  • E 353 – kwas meta-winowy
  • E 354 – sole kwasu meta-winowego
  • E 356 – adypinian sodu
  • E 357 – adypinian potasu
  • E 363 – kwas bursztynowy
  • E 415 – guma ksantanowa
  • E 422 – glicerol, gliceryna
  • E 440 – pektyna
  • E 470B – sole magnezowe kwasów tłuszczowych
  • E 471 – mono i diglicerydy kwasów tłuszczowych
  • E 472A – mono i dwuglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem octowym
  • E 472B – mono i dwuglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem mlekowym
  • E 472 C – mono i dwuglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem cytrynowym
  • E 472E – mono i dwuglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem acetylo- lub dwuacetylowinowym
  • E 472F – mono i dwuglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem octowym i winowym
  • E 473 – estry cukrów kwasów tłuszczowych
  • E 474 – glicerydy sacharozy
  • E 475 – estry poliglicerynowe tłuszczów spożywczych
  • E 481 – mleczan sodowy stearoilu
  • E 482 – mleczan wapniowy stearoilu
  • E 500 – węglan i wodorowęglan sodu, znany jako soda lub natron
  • E 501 – węglan i wodorowęglan potasu
  • E 503 – węglan i wodorowęglan amonu
  • E 504 – węglan i wodorowęglan magnezu
  • E 507 – kwas solny
  • E 508 – chlorek potasu
  • E 509 – chlorek wapnia
  • E 510 – chlorek magnezu
  • E 513 – kwas siarkowy
  • E 514 – siarczan sodu
  • E 516 – siarczan wapnia
  • E 517 – siarczan amonu
  • E 524 – wodorotlenek sodu
  • E 525 – wodorotlenek potasu
  • E 526 – wodorotlenek wapnia
  • E 527 – wodorotlenek amonu
  • E 528 – wodorotlenek magnezu
  • E 529 – tlenek wapnia
  • E 530 – tlenek magnezu
  • E 535 – żelazocyjanek sodu
  • E 536 – żelazocyjanek potasu
  • E 538 – żelazocyjanek wapnia
  • E 551 – dwutlenek krzemu
  • E 552 – krzemian wapnia
  • E 553B – talk
  • E 558 – bentonit
  • E 570 – kwasy tłuszczowe
  • E 585 – lakton żelaza II
  • E 640 – glicyna i jej sole sodowe
  • E 901 – wosk pszczeli biały i żółty
  • E 902 – wosk kandelila
  • E 903 – wosk karnauba
  • E 904 – szelak
  • E 914 – tlenki wosków polietylenu
  • E 927 – karbamid
  • E 938 – argon (gaz)
  • E 939 – hel (gaz)
  • E 941 – azot
  • E 942 – tlenek azotu
  • E 948 – tlen
  • E 950 – acesulfam K
  • E 1404 – skrobia utleniona, skrobia modyfikowana
  • E 1410 – fosforan jednoskrobiowy
  • E 1412 – fosforan dwuskrobiowy
  • E 1413 – fosforowany fosforan dwuskrobiowy
  • E 1414 – acetylowany fosforan dwuskrobiowy
  • E 1420 – acetylowana skrobia
  • E 1422 – acetylowany adypinian dwuskrobiowy
  • E 1440 – skrobia hydroksypropylowa
  • E 1442 – fosforan hydroksypropylu dwuskrobiowy
  • E 1450 – skrobia modyfikowana

  Substancje mogące spowodować wystąpienie uczulenia:

  • E 110 – Żółcień pomarańczowa S
  • E 122 – Azorubina
  • E 123 – Amarant
  • E 127 – Erytrozyna
  • E 131 – Błękit patentowy V
  • E 132 – Indygotyna
  • E 142 – Zieleń S
  • E 151 – Czerń brylantowa PN
  • E 210 – Kwas benzoesowy
  • E 211 – Benzoesan sodu
  • E 212 – Benzoesan potasu
  • E 213 – Benzoesan wapnia
  • E 214 – Ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
  • E 215 – Ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego – sól sodowa
  • E 216 – Ester propylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
  • E 217 – Ester propylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego – sól sodowa
  • E 218 – Ester metylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
  • E 219 – Ester metylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego – sól sodowa
  • E 310 – Galusan propylu
  • E 311 – Galusan oktylu
  • E 312 – Galusan dodecylu
  • E 320 – Butylohydroksyanizol (BHA)
  • E 321 – Butylohydroksytoluen (BHT)

  Substancje mogące powodować bóle głowy:

  • E 220 – Bezwodnik kwasu siarkawego (dwutlenek siarki)
  • E 221 – Siarczyn sodu
  • E 222 – Wodorosiarczyn sodu
  • E 223 – Pirosiarczyn sodu
  • E 224 – Pirosiarczyn potasu

  Substancje mogące mieć wpływ rakotwórczy:

  • E 250 – Azotyn sodu
  • E 251 – Azotan sodu
  • E 252 – Azotan potasu

  Substancje, których duza ilosc moze spowodowac bole glowy i podraznienie nerwow

  • E 621 – Glutaminian sodu
  • E 622 – Glutaminian potasu
  • E 623 – Diglutaminian wapnia
  • E 624 – Glutaminian monoamonowy
  • E 625 – Diglutaminian magnezu

  Przeczytaj także: 

  Rakotwórcza słodycz – Aspartam zabija

  Cała prawda o E-symbolach w produktach

  E – DODATKI – KONSERWANTY NA NASZYM STOLE

  E, czyli co sztucznego jemy?